ޤައުމީ ލޯބި ހިތުގައި
އަށަގެންނުވޭނީ ކިިހިނެއް؟
ލިޔުނީ: އާދަމް ޒާހިރު (ކުރޮޅި)
"ލޯބި" ދެ އަކުރެއްގެ ކުރު ލަފުޒެކެވެ. ކިޔުމުގައި ލުއި ފަސޭހަ
ލަފުޒެކެވެ. ނަމަވެސް ފޮރުވިފައިވާ އެތައް ހާސް މާނަ މީގައިވެއެވެ. ޝަރަޙައަކަށް
ހާހުން ސަފުޙާ ފުރައިލެވޭނޭ ވިންދެއް މި ލަފުޒުގައިވެއެވެ. އެތައް ދިރުމެއްގެ
ގުޅުން މީގެ އިމުގައި ހިމެނޭ އަޚުލާޣެއް މި ލަފުޒުގައި ވެއެވެ. މުޅި ޙަޔާތް މިއިން
ކުރަހައިދެއެވެ. ދަރިފަސްކޮޅާއި ވަޠަން މި ކަމުން ބިނާކޮށްދެއެވެ. ނަފުރަތާއި
ދުޝްމަނުކަމާއި ބަލިތައް މި ލަފުޒަކުން ފަސޭހަކޮށްދޭ ބޭހެއްކަމުގައި،
ޝިފާޢެއްކަމުގައި މި ލަފުޒުވެއެވެ. މިއީ ޤައުމުގެ ދިރުމެވެ.
އިންސާނާ އެއްޗެއް ދެކެ ލޯބިވަނީ އެ އެއްޗެއްގެ ބޭނުމާއި ބޭނުންތެރިކަމާއި
އަގު ވަޒަންކުރެވި ވިސްނުނީމައެވެ. ފަހަރެއްގައި އިނގިލީގައި އޮތް އަނގޮޓި
ރައްކާކޮށްފައި ސާޅީހަކަށް އަހަރު ބާއްވައިފައި އޮވެދާނެއެވެ. އެއީ އެއިން
ކިޔައިދޭ ވާހަކަ އެނގި، އެއިން ކޮށްދޭ ހަނދާން ވިސްނި، އެއިން ހޯދިދާނޭ ފައިދާވެސް
ޚިޔާލަށް އައިސް އަގު ވަޒަންކުރެވޭތީއެވެ. ވީއިރު ޤައުމެއް ނުވަތަ ވަޠަނެއް
ދެކެވެސް އިންސާނަކު، ނުވަތަ އެ ޤައުމުގެ ދަރިއަކު ލޯބިވާނީ މި ކަންކަން
ވިސްނުނީމައިކަން ޔަޤީނެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖެ" މިއީ ދިވެހިންގެ ޤައުމެވެ. ދިވެހި ފަސްގަނޑާއި މި
ވެށީގެ ދަރިންނާއި އަޚުލާޤާއި އުޅުމަކީ ދިވެހިންގެ ވަޠަނެވެ. އިބްރާހީމް ޝިހާބު
ވިދާޅުވާގޮތުންނަމަ؛ ދިވެހިންނަށް ދިވެހި ވަޠަން ދަސްކޮށްދޭން ޖެހެއެވެ. މި
ކަންކުރުމަށް މި ދިވެހި ފަސްގަނޑުގެ އަދަބާއި ސަދަބު ކިޔަވައިދޭންޖެހެއެވެ. މި
ބިމުގެ ހެދި ފޯދުމާއި ލޮނާއި މުރަކައިގެ ރަހަ އެނގެންޖެހެއެވެ. މި ރަށްރަށުގެ
ވަށަވަށައިގެން އެނބުރޭ ވަޔާއި އޮޔާއި ދޭ އަވީގެ ރާހަތު ތަޖުރިބާކުރެވެންޖެހެއެވެ.
މި ދަރިންގެ ދަރިފަސްކޮޅާއި ބަސްމަގާއި މަސައްކަތްތެރިކަމަށް ދިވެހި ދަރިން
ހޭނެންޖެހެއެވެ. ލޯބި އުފެދޭނީ އެ ހިސާބުންނެވެ. ލޯބި ދިރޭނީ މި ކަންކަމުގެ
ރަހައާއި ވަހާއި ކުލައިގެ އެއްވުމުންނެވެ. ސިކުނޑިއަށް ވިސްނި ދޭހަވެ
ތަޖުރިބާތަކެއް ކުރެވިގެންނެވެ. ވީމާ މި ޤައުމުގެ ޤައުމިއްޔަތު ހަރުދަނާ ކުރުމަށް
ދިވެހި ދަރިންނަށް މި ކަންކަން ކިޔަވައިދީ ދަސްކޮށްދޭންޖެހެއެވެ.
ދިވެހިން ދިވެހިން ދެކެ ލޯބިވޭ ހެއްޔެވެ؟ މި ސުވާލުގެ ޖަވާބު މިއަދު މިނިވަން
ރޫޙުގައި ކޮށްލުން މުހިންމެވެ. ޖަވާބުވެސް ހޯދައިލުން މުހިންމެވެ. ވިސްނަވާށެވެ.
ތިމާމެންގެ ރަށުގެ ތަރައްޤީއާއި ކުރިއެރުމަށްޓަކައި ޢުމްރާނީ ޢިލްމީ
ކުރިއެރުންތަކެއް އެބަ ގެނެވެއެވެ. މީހަކުދެކެ ރުޅި އައުމުން، މީހެއްގެ ބަހަކަށް
ނުރުހެވުމުން، އިސްވެ މިދެންނެވި ކުރިއެރުންތައް ހަފުސްކޮށްލައި، ޢިމާރާތްތަކުގައި
ހުޅު ޖަހައި އަންދައި، ހެދުމުން އެ ހިތުގައި ޤައުމީ ލޯބިވާކަމުގައި
ބެލެވިދާނެތޯއެވެ؟ ނޫނެކެވެ.
ތިމާ އެދޭ މަޤާމު ނުލިބުމުން، ތިމާ އެދޭ ކަމެއްގައި އިނގިލި ކުރިވެސް ނުޖެހުމުން،
މުޅި ޤައުމު ހަލާކުވެފައިވާކަމަށް ކިޔައި ވާހަކަތަކުން ކަންކަން ވިހައިގެން ތަން
ނުވެސް ދަންނަ ބިދޭސީންތަކަކަށް ލަފާދީ މި ޤައުމު ހަމަޔަކަށް އެޅުވުމަށް މީހުން
ގެންނަ ބަޔަކު އެބަ އުޅެއެވެ. ހަސަންތާޖުއްދީންގެ ދެ ދަރިކަލުން މި ކަން ކުޅައެވެ.
9 ވަނަ ހަސަންރަސްގެފާނުންގެ ދަރިދަރިން މި ކަންކުޅައެވެ. ސަރަނގު ނާސިރާއި އޭނާގެ
އެކުވެރި ލުޠުފީއާއި އެ މީހުންގެ އެކުވެރިންވެސް މި ކަންކުޅައެވެ. އަދި އިހުގެ
ވިޔަފާރީގެ ވާދަވެރިންވެސް މިފަދަ ކަންކަން 1880 ގެތެރޭގައި މި ކަންކަން ކުޅައެވެ.
ނަތީޖާ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ހިއްޗެވެ. ދިލަ ގަދައެވެ.
މި ޒަމާނުގައި ޤައުމުގައި ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވައިދުތަކެއް ހެދި، އަމިއްލަ
ގަލަމުން ހަދާ ޤަވައިދުތަކުގައި ތިމާ ތާށިވެ ޖަލުގެ އަދަބު ލިބެން ފެށީމާ ދެން
ދުވެފައި ގޮސް ބޭރުގެ ފަރާތްތައް މި ޤައުމުގެ ދާޚީލީ ކަންކަމަށާއި ވަޠަނީ
ފިކުރުތަކުގެ ތެރެއަށް ވައްދަންފަށާއިރު މުސްތަޤުބަލުގައި މި ޤައުމަށް ވާނޭގޮތާއި
ނުކުންނާނޭ ހިތި މިއަދު ވިސްނައިލާށެވެ. މި ހުންނަނީ ޤައުމުދެކެ ލޯބިވުމެއް
ނޫނެވެ. ދެން އޮތް ސުވާލަކީ ޤައުމު ދެކެ ލޯބިވުމަކީ ކޮބައިބާވައޭއެވެ؟
ޤައުމު ދެކެ ލޯބިވާނަމަ ތިމާގެ އަމިއްލަ ނަފުސާމެދު ފިކުރުކޮށްލާށެވެ.
ފުރަތަމަ ކަމަކީ ފަރުދީ ޒިންމާ ފަރުދީގޮތުން ދެނެގަތުމެވެ. ތިމާގެ ޢަޤީދާއަށް ހެޔޮ
އެދޭ ފަދައިން ޤައުމުގެ އެންމެ މަތިވެރި އުސޫލު ބަލައިގަނެ، ޤަބޫލުކޮށް އެ އުސޫލު
މިފަސްގަނޑުގައި ދިރުވުމަށް ފަރުދީގޮތުންނާއި އިޖުމާޢީ ގޮތުން
މަސައްކަތްކުރާނެއެވެ. މިދެންނެވި އިސްލާމްދީނުގެ ވާހަކައެވެ. މި ފަސްގަނޑުގައި
ދީނަށް އިސްކަންދީގެން މެނުވީ ކަމެއް ނުކުރާނެއެވެ. ޤައުމުގެ ކޮންމެ ދަރިއަކު މި
ކަމަށް ވިސްނާންޖެހެއެވެ.
ތިމައުރެންގެ ނަފުސެއްގެ އެހެން ބާރެއް ހިނގަން ބޭނުންވޭހެއްޔެވެ؟ ނޫނެކެވެ.
ނުވާނެއެވެ. ހަމަ މިފަދައިން ދިވެހިންގެ މި ވަޠަނުގައި އެހެން ބައެއްގެ އާރާއި
ބާރު ހިނގައި އެ ބައެއްގެ ކަންޓްރޯލްގެ ދަށަށް ޤައުމުގެ އަސާސީ އެއްވެސް ކަމެއް
ދިޔަދީގެން ނުވާނެއެވެ. މިއީ ނުރައްކަލެކެވެ. ޤައުމުދެކެ ލޯބިވާނަމަ މި ކަންކަމުގައި
ތިމާގެ ބައިވެރިވުން އޮންނަންޖެހޭނެއެވެ.
ދިވެހި ވެއްޓާއި ސަޤާފަތާއި އާދަކާދައާއި ތާރީޚާއި ފުދުންތެރިކަމުގެ އަސާސީ
މަސައްކަތްތެރިކަމާއި އެ ކަންކަމުގެ ހުނަރާއި ދިވެހި ވަންތަކަމުގެ ބަސްމަގާއި
މިލްކިއްޔާތުގައިވާހާ މުދަލަކާއި އުސޫލުތަކެއް ދެނެ ދަސްކޮށް ދިރާސާތައްކޮށް
ހެދުމީ ޤައުމީ ވަޠަނީ ލޯބީގެ ހިތްތަކުގެ ޢަޒުމްކަމުގައިވާންޖެހެއެވެ. މި ކަންކަން
ކޮށްގެން މެނުވީ ޤައުމީ ލޯބީގެ ވިންދު ހިތެއްގައި ނުޖަހާނެއެވެ.
މޫސާ ފަތުޙީގެ "ހިތުގެ ޢަޒުމް" ކިޔުއްވައިލައްވާށެވެ. މި ޅެމުގައި
ބުނާ ފަދައިން ޤައުމުގެ ކަމަކަށް ގޮވައިލައިފިނަމަ ނުކުންނަ މީހުންގެތެރޭ
އިސްސަފުގައިވާން ޢަޒުމް ކަނޑައަޅާށެވެ. ޤައުމުގެ ސަލާމަތަށްޓަކައި ތިމާއީ
އައްޑަނައަކަށް ވާށެވެ. ޤައުމުގެ އެކުވެރިކަމާއި ހަމަ ހަމަކަމަށް މަސައްކަތްކުރާ
ސިކުނޑިއެއް ތަރުބިއްޔަތުކުރާށެވެ. އަނެކުން ކުރާ ޝަކުވާތަކާއި ވަސްވާސްތަކަށް
ވިސްނުމުގައި ތިމާގެ ބުއްދި އިސްކުރާށެވެ. ޢަޒުމް ކަނޑައަޅާށެވެ. ފުށުން
ނުޖަހާށެވެ.
ވަޠަންދެކެ ލޯބިވެވޭނީ ވަޠަނަށް ވިސްނިގެންނެވެ. ވަޠަންދެކެ ލޯބިވުން
ހިތުގައި އަށަގެންނުވޭނީ މި ވަޠަނުގެ އިމުގައި ހިތް ތަރުބިއްޔަތުކުރެވިގެންނެވެ.
ޑރ. ޙަސަން ޙަމީދު 2008ގެ ޖެނުއަރީމަހުގެ ދަރުމައިގައި ލިޔުއްވާގޮތުގައި ދިވެހި
ދަރިންގެ ހިތްތަކުގައި ޤައުމީ ވަޠަނީ ލޯބި އަށަގެންނެވުމަށް ޚާއްސަ ޙަރަކާތްތައް
ހިންގަންވީ ދުވަސް އަތުވެއްޖެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ހަރުފަތްތައް ނިންމައިފައި
ނުކުންނަ ކުދިންނަށް ދިވެހިބަހާއި ތާރީޚާއި ސަޤާފަތާއި މިނިވަންކަމުގެ އަގާއި
މިނިވަންކަމަކީ ކޮބައިކަމާއި މި ކަންކަން ހިމާޔަތްކުރުމުގެ ސިއްރުތައް ދަސްކޮށްދީ
ތަރުބިއްޔަތުކުރަންޖެހެއެވެ.
އަދުގެ ޢިއްޒަތްތެރި ރައީސް މުޙުތަރަމް ޢަބްދުﷲ ޔާމީން ވިދާޅުވާގޮތުގައި
ޤައުމު ކުރިއަރައި ދިއުން އޮތީ ދިވެހި ދަރިން ދިވެހި ޤައުމުދެކެ ލޯބިވުމުގެ
މައްޗަށެވެ. ކެތްތެރިކަމާއެކު ޤައުމު އާރާސްތުކުރުމަށް ވިސްނި ވަރަކަށެވެ.
ޤައުމުގެ ވެރިންނަށާއި ޢިލްމުވެރިންނަށާއި މަޤާމީ ޝަޚުސުންނަށް ލިބެންޖެހޭ
އިޙުރިރާމާއި ލޯބި ލިބިގެންނެވެ. ވީމާ އެ ވިދާޅުވާފަދަ ދަރިން މި ޤާއުމުގައި
ތަރުބިއްޔަތުވެގެން މެނުވީ މި ޤައުމުގައި އޮތް ލޯބި ދިރި ނުއޮންނާނެއެވެ.
އަދުގެ ނާއިބުރައީސް ޢަބްދުﷲ ޖިހާދު ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން
"ޤައުމުދެކެ ލޯބިވާނަމަ ޤައުމުގެ ހުރިހާ ރައުސްމާލަކަށް ލޯބިވާން"
ޖެހެއެވެ. މިކަން ދަސްކުރަންޖެހެއެވެ. ދިވެހިންގެ ގަސްގަހާގެއްސާއި ފިލުފަޅުމޫދުކަނޑާއި
ބިންދެކެ ލޯބިވާންޖެހެއެވެ. މި ބިމުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނާއި ޤައުމީ
ހައިސިއްޔަތުތަކަށް އިޙުތިރާމާއި ޤަދަރުދޭން ދަސްކުރަންޖެހެއެވެ. އެހެންކަމުން
މިއީވެސް ވަޠަނީ ލޯބީގެ ތަރުބިއްޔަތެވެ.
އިބުނު ބަޠޫތާގެ ޚިޔާލުގައި މި ދިވެހިންގެ ތަސައްވަރު ވަރަށް ނަލައެވެ. މިއީ
އެކުވެރި ދަރިފަސްކޮޅެކެވެ. އެއް ބައެއް އަނެއް ބަޔަކަށް ލޯބިދީ ލޯބި ހޯދާ
ބައެކެވެ. ވަޠަނީ ރޫޙު ވަރުގަދަ ގުޅުން ބަދަހި ބައެކެވެ. ވެރިންނަށް ކިޔަމަންތެރި،
މައިންބަފައިންގެ އަގާއި ހައިބަތު އިސްކުރާ ދަރިންތަކެއްގެ ޤައުމެކެވެ. ލިބޭ
މިންވަރު ފުއްދައިގެން އަމިއްލަވަންތަކަމަށް ލޯބިކޮށް އުފެއްދުންތެރި ބައެކެވެ.
އެހެންކަމުން އެނގެނީ ދިވެހިންނަކީ ލޯބިވުމުގައި ތާރީޚެއް އޮތް ބައެއްކަމެވެ.
މިއަދުވެސް އެނގޭކަމަކީ ޤައުމީ ކަމެއް ދިމާވުމުން ދިވެހިން ދައްކައިދޭ
ލޯތްބާއި ގުޅުމުގެ ވަންތަކަމެވެ. ސުނާމީގެ ޙާލަތުގައި ދެއްކި ނަމޫނާއީ މީގެ
މިސާލެކެވެ. މިނިވަންކަމުގެ 50 ފާހަގަކުރުމުގައި ދެއްކީ މީގެ މިސާލެވެ. ނޮވެމްބަރު
3 ގައި ފެނިފައިވަނީ މީގެ މިސާލެކެވެ. ހިތާމައަކީ މި ހުރިހާކަމެއްގެ ތެރެއިން މަދު
މަދު ބަޔަކު ޒާތީ ކަންކަން އިސްކޮށް އަމިއްލަ ނަފުސީ ވަގުތީ ފައިދާއަކަށް ޤައުމާއި
ވަޠަނަށް ގެއްލުންލިބި މިނިވަންކަމަށް ބުރޫއަރާފަދަ ކަންކަން ކުރާކުރުމެވެ.
މިއީ ދިގު މަޢުޟޫއެކެވެ. ނަމަވެސް ކުރުކޮށް ގިނަ ވާހަކަތަކެއް
ދަންނަވައިލެވިއްޖެކަމަށް ހީކުރަމެވެ. ޚުލާސާކޮށް ދަންނަވާނަމަ ދެންނެވޭނީ ޤައުމީ
ލޯބި އިސްކުރާށޭއެވެ. ވަޠަނާއި ވަޠަނީ އަސާސުތައް ޙިމާޔަތްކުރުމަށް ވިސްނާށޭއެވެ.
އަޅުގަނޑުގެ ދުޢާއަކީ ދިވެހިންނަށް އަމާންކަމާއި ފާގަތިކަން
މިންވަރުކުރެއްވުމެވެ. އާމީން. (ނިމުނީ)
No comments:
Post a Comment