ޅެން ކިޔަވައިދިނުމާއި މާނަކުރުން Lhen kiyavaidhinumaai maanakurun

ޅެން ކިޔަވައިދިނުމާއި މާނަކުރުން

ލިޔުނީ: އާދަމް ޒާހިރު

ޅެން ކިޔަވައިދިނުމަކީ ބަސްކިޔަވައިދޭ ކުލާހެއްގައި ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ޅެންވެރިކަމުގެ ތެރެއިން ދަރިވަރުންނަށް ކުރިއެރުންލިބިގެންދާ ކަމެކެވެ. ބަސްމަގު ހެޔޮވެ ތަނަވަސްވާ ކަމެކެވެ. މި ހިސާބުން އުފެދޭ ސުވާލަކީ ޅެން ކިޔަވައިދޭނީ ކިހިނެއްހެއްޔޭއެވެ.

ޅެން ކިޔަވައިދޭ ގޮތްގޮތާމެދު ލިޔެފައި ހުރި ލިޔުންތަކުން އެނގޭގޮތުގައި އަދަބީ ކުލާސްތަކުގައި ޅެން ކިޔަވައިދިނުން ބުއްދިވެރީ ކޮމިޔުކޭޓިވް ލެންގުއޭގް ޓީޗިން އުސޫލުންނެވެ. މާނައަކީ ޅެން ދެނެގަތުމައި ޅެމުން މުޢާމަލާތް ކުރުމުގެ ތެރެއިން ދެނެގަތުމަށް ފުރުސަތު ލިބުމެވެ. އަދި ޅެމުގައި ބުނާ ވާހަކައާމެދު މަޝްވާރާކޮށް ދެނެގަނެ ބުނެދިނުމާއި މަޝްވާރާ ހުށަހެޅުމުގެ ތެރެއިން ކިޔަވައިދިނުމެވެ.

މި ތަނުގައި ޅެން ކިޔަވައިދިނުން މާނަކުރަނީ ޅެމުގައި ހުންނަ ބަލާޣާތާއި ޅެމުގައި ބުނާ ވާހަކައާއި ޅެމުގެ ފުރިހަމަކަމާމެދު ވިސްނުމަށް ފުރުސަތުދިނުމަށެވެ. އެއްގޮތަކަށްވެސް ޅެން ހެދުމުގެ މާނައިގައެެއް ނޫނެވެ. އަދި ޅެމުގެ ފަލްސަފީ ކަންކަމުގެ ވާހަކަ ދެއްކުމަކަށްވެސް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން ޅެން ކިޔަވައިދޭ ކުލާހެއްގައި ޅެމުގެ ތެރެއަށް ވަދެ މާނަ ނެރުމަށް ފުރުސަތު ލިބޭންޖެހޭނެއެފވެ. ޅެމުގައި ބުނާ ވާހަކައިގެ ދޭހައަށް ފިކުރު ހިންގުމުގެ ފުރުސަތު ލިބެންޖެހޭނެއެވެ. މި ކަންކަމަށް ބަލާނަމަ ޅެން ކިޔަވައިދިނުމަށް ބޭނުންކުރުން ރަނގަޅީ ކޮމިޔުކޭޓިވް ޓީޗިންގެ އުސޫލެވެ.

މި ޅެމަށް ވިސްނައިލާށެވެ. ޅެމުގައި ދައްކައިފައި ހުރި ވާހަކަތަކާމެދު އުފެދޭ ޚިޔާލު ނޯޓްކޮށްލާށެވެ. އަދި ޅެމުގެ ސުރުޚިއާމެދު ވިސްނައިލައި ޅެންވެރިޔާގެ އެެ މާނައިގެ މާނަ ހޯދާށެވެ. އަދި މި ޅެން އަމާޒުކުރާ، މި ޙަޔާތުގެ ކޮންމެ ކަމެއްގެ ނަން، ނުވަތަ ކަން ލިސްޓުކޮށްލާށެވެ. އެއަށްފަހު މި ޅެމުގައި ބުނެފައިހުރި ވާހަކަތަކުން ނެރޭ "ދެލަވަ" ހޯދާށެވެ.

އެއް ޅެމުން ދެ ލަވަ

އާދަމް ޢަބްދުއްރަޙްމާނު/އުތީމު

ލިޔަން ބޭނުންވަނީ، ވާހަކަ ޒަމީރާ –  ކިޔަންހުރި  ގިނަ  ތަފާތުތަކުން ސަމީރާ

އޮފީހުގެ ކާތިބާއެއްމީ  ޒަމީރާ         އޮފީހަށް  އައި އެސިސްޓެންޓެއް ސަމީރާ

މިސާލެއްފަދަ މުވައްޒަފެކޭ  ޒަމީރާ       ފިސާރިތެދޭ  މިއާ އިދިކޮޅު  ސަމީރާ

ބާރާބަރު ގަޑިތަކަށް އާދޭ ޒަމީރާ         ހަރާމޭ   އެގޮތަކަށް ނާދޭ  ސަމީރާ

ލިޔާހުރިހާ ސިޓީ ލިޔަނީ  ޒަމީރާ        ކިޔާށޭ  އިންނަނީ  ވާހަކަ  ސަމީރާ

ދެމުން އެކިއެކި ޖަވާބު ދަނީ ޒަމީރާ     ހެމުން ދިގު ކޯލުތައް ކުރަނީ ސަމީރާ

ލިޔާ ލިޔުމުން ކުށެއް ނުފެނޭ ޒަމީރާ     ލިޔާނަމަ    ބޭނުމޭ ޓިޕެކްސް  ސަމީރާ

ވެރިން އަންގާ ގޮތަށް އުޅެޔޭ ޒަމީރާ      ވެރިންނަށް ކުދި ކިޔަން ހިނގައޭ ސަމީރާ 

ވެއޭ ބޭރަށް ނުދާކަމުގައި   ޒަމީރާ            ދެއޭ އިރުއިރު ކޮޅުން ބޭރަށް ސަމީރާ

އޮފީހަށް ލުއި ސައެއް ގެނުވާ ޒަމީރާ         ކޮފީބޯލަން ދަނީ  ހޮޓަލަށް ސަމީރާ

ސަލާމެއް ނުބުނެޔޭ ދުވަހަކު ޒަމީރާ          ސަލާމް ޗުއްޓީ ވަރަށް ގިނައޭ ސަމީރާ

މިހެން ހޮވިޔަސް އެހެން މީހުން ޒަމީރާ      ބޮހަށް ނުފެނޭ ކުށެއް ފުށަކުން ސަމީރާ

ކުޑައިކޮށް ސިފަ ތަފާތު ކަޅޭ ޒަމީރާ       ގުޑައި ހިތްތައް ލެނބޭފަދައޭ ސަމީރާ

އަޅާ ބުރުގާ ހެދުން ދިގުލާ ޒަމީރާ          ފަޅާ ދެއަރިން ލަނީ ސިފްޓޭ ސަމީރާ

ބޮލާ މޫނާ އޮމާން ކުރެއޭ ޒަމީރާ           ކޮލާ މުޅި މޫނުގައި ކުލަލާ ސަމީރާ

ގުޅޭ އެންމެން މުވައްޒަފެކޭ ޒަމީރާ         އުޅޭކަށް އެކަކުވެސް ނުރުހޭ ސަމީރާ

ދެކޭތީ ރުހުމުގައި ލޯތައް ޒަމީރާ            ކެކޭ ރުޅިއައިސް އެހެންވީމާ ސަމީރާ
ހިފަން ހެޔޮވީ މަގެއް ދެއްކީ ޒަމީރާ         މި ފަންނަށް ހެޔޮ މިސާލެއް ނޫން ސަމީރާ

މި ޅެން ޅެމަކަށް އެހީ އެކަކަށް ޒަމީރާ       މި ޅެން ފުރިހަމަ މިވީ ގުޅުމުން ސަމީރާ

ޝައްކެއްނެތެވެ. ދައްކާނެ ވާހަކަ ބައިވަރެވެ. އެހެންކަމުން އެ ވާހަކަތައް ފަށައި އޭގެ ތެރެއިން ޅެމުގެ މާނައާއި ބޭނުންތެރިކަމާއި ބަލާޣާތް އެނގި ހާމަވާނެއެވެ. މުދައްރިސުން ޖެހޭނީ މި ފުރުސަތު ދޭށެވެ. މި ކަންކަން ކުރުވުމަށް ރާވާށެވެ.

ޅެން ކިޔަވައިދިނުމަށް ކުރެވިދާނޭ އިތުރު ކަންކަން. ނުވަތަ އުކުޅު:

-         އެކި ބޭބޭފުޅުންގެ އެެކި ޅެމުން މުހިންމު ވާހަކަތަކެއް ހޯދައި އެކި ބައިތުން އެެއްކޮށް ޖަމާކުރެވޭ ސަމާސައެެއް އެެކުލަވައިލުން

-         ދުނިޔަވީ ވާހަކައެެއް، މީސް މީހުންގެ ޅެމުން ތިލަކޮށް އެެކި ޅެމުގެ އެކި ބައިތުން ނެރެރ ލިޔުން.

-         ޅެން ހުށަހެޅުމުން ދެވަނަ ކުއްޖަކު އެ ޅެމުގައި ބުނާ މާނަ ކިޔަމުންދިއުން

-         ޅެމުގައި ހުންނަ މާނަތަކުން ނުވެސް ގުޅޭ މާނައާއި ގުޅޭ ތިލަ މާނައާއި ގުޅުވައިލެވޭ މާނަ ހޯދަންޖައްސައި މަޖަލުގެ ތެރެއިން އުނގެނުމަށް ފުރުސަތު ދިނުން

-         ޅެން ބައިތުތަކާއި މާނަގުޅުވުމުގެ ތެރެއިން އުނގަންނައިދިނުން

-         ލުއި ފޮތް، ލީފްލެޓްފަދަ އީޖާދުތައްކުރުވުން

-         ޅެމުން ޑްރާމާކުޅުވުން

-         ޅެންބައިތުން ވާހަކަ ދެއްކުން، ތަޤުރީރުކުރުން، ދެކެވޭވާހަކަ ކުރިއަށް ގެންދިއުން.

ސާނަވީ ފެންވަރުގެ ޅެން ދެނެގަނެ މާނަކޮށް ހުށަހަޅައިލުމުގެ ޤާބިލްކަން ދަރިވަރުންގެ ކިބައިގައި ހުނަންޖެހެއެވެ. އެހެނީ ބާރަ ވަނަ ދަރަޖައިގައި ކިޔަވައިފައި ނުކުމެ އިޖުތިމާޢީ ކަންކަމުގައި އުޅުނަށް އާދައިގެ ބައިތެއްގައި ބުނާ އެއްޗެއް ސާފުނުވުމަކީ ދިވެއްސެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ލަދެކެވެ.

އަމިއްލަ އުނގެނުން:

1: ސާނަވީ ކުލާސްތަކުުގައި މުދައްރިސުން ގެންދާ، ޅެންމާނަކުރުމުގެ ކުލާސްތަކުން މޮޅު ކުލާސްތަކުގައި ކޮށްފައި ހުރި ކަންކަން ހޯދައި ލިސްޓުކުރާށެވެ. އަދި ދަރިވަރުންގެ ޅެމުގެ މާނަ ރަނގަޅުކުރުމަށް އުނގަންނައިދިނުމުގައި ވިސްނަންޖެހޭ ކަންތައް ލިސްޓުކުރާށެވެ.

2:"ޅެން މުތް" މި ސުރުޚިގެ ދަށުން ކޮންމެ ކުއްޖަކުވެސް އެ ކުއްޖަކަށް މޮޅު ޅެމެއް ގެނެސް ދިވެހި ބަހުގެ އަދަބީ އުސްލޫބަށް ބަލައި ތަޢުރީފުކޮށް ހުށަހަޅާށެވެ. މިގޮތުން ޅެމުގެ ވަޒަނާއި ބަހުގެ އެމުނުމާއި ޝާޢިރުގެ މޮޅުކަމުން ޅެމަށް ގެނެސްފައިވާ އަދަބީ ރަހައާމެދު ވާހަކަދައްކަންވާނެއެވެ. އަދި ޅެމުގެ މާނަ ބުނެދީ ދޭހަވެސް ބުނެދޭންވާނެއެވެ.